Czym są spółki handlowe?
Spółki handlowe to podmioty prawne regulowane przez Kodeks spółek handlowych, ustanowiony ustawą z dnia 15 września 2000 roku. Kodeks ten określa zasady dotyczące zakładania, struktury i działania spółek handlowych. Wyróżniamy dwa główne rodzaje spółek: spółki osobowe i spółki kapitałowe. Spółki osobowe obejmują spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną, natomiast spółki kapitałowe to spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna. Zarówno spółki osobowe, jak i kapitałowe, aby móc legalnie prowadzić działalność gospodarczą, muszą zostać zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, uzyskując tym samym status przedsiębiorcy.
Spółki handlowe osobowe
Spółki osobowe, takie jak spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, nie posiadają osobowości prawnej, lecz są zdolne do nabywania praw, w tym praw własności nieruchomości, zaciągania zobowiązań oraz do występowania w roli powoda i pozwanego w postępowaniu sądowym. Charakterystycznym elementem spółek osobowych jest ich zależność od osobistego zaangażowania wspólników, co wpływa na stabilność i trwałość ich składu. Wspólnicy, działając bezpośrednio, zarządzają sprawami spółki i odpowiadają subsydiarnie za jej zobowiązania swoim majątkiem, a ich odpowiedzialność uruchamia się w momencie, gdy spółka staje się niewypłacalna.
W kontekście obowiązków rachunkowych, spółki jawne, w których co najmniej jeden wspólnik jest osobą prawną, spółki partnerskie oraz spółki komandytowe i komandytowo-akcyjne muszą prowadzić pełną księgowość, jeżeli ich roczne przychody przekroczyły 1.200.000 EURO. Te spółki podlegają obowiązkowemu audytowi finansowemu i muszą publikować swoje roczne sprawozdania finansowe, jeśli spełniają co najmniej dwa z następujących kryteriów: zatrudnienie przekraczające 50 osób w przeliczeniu na pełne etaty, aktywa bilansowe na koniec roku obrotowego przekraczające 2.000.000 EURO, oraz roczne przychody przekraczające 4.000.000 EURO. Spółki osobowe nieobjęte tymi wymogami sporządzają sprawozdania finansowe na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz innych dokumentów pozwalających na ocenę stanu finansowego spółki. Wspólnicy spółek osobowych są podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, z opodatkowania którego wyłączona jest sama spółka; opodatkowany jest jedynie udział wspólnika w zysku spółki.
Spółki kapitałowe – informacje
Do spółek kapitałowych zaliczamy spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkę akcyjną. Ich struktura umożliwia elastyczność w zmianach składu osobowego, a osobiste cechy wspólników nie mają znaczenia dla działalności spółki. Wspólnicy nie zarządzają bezpośrednio spółką, lecz robią to pośrednio poprzez wybrane organy zarządcze, a ich odpowiedzialność majątkowa ograniczona jest do wysokości wniesionych udziałów lub akcji.
Początkowy etap działalności spółki kapitałowej to faza organizacji, podczas której spółka ta może nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania oraz występować w procesach sądowych. Po zarejestrowaniu w Krajowym Rejestrze Sądowym, spółka w organizacji uzyskuje pełną osobowość prawną oraz staje się odpowiedzialna za własne prawa i obowiązki. Zgodnie z Ustawą o rachunkowości z 1994 roku, spółki kapitałowe są zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych. Sprawozdania te, jeśli spółka spełnia określone kryteria wielkości, podlegają obowiązkowemu audytowi i muszą być publikowane.
Jakie są różnice między spółką osobową a kapitałową?
Spółki handlowe kapitałowe, w przeciwieństwie do spółek osobowych, charakteryzują się posiadaniem osobowości prawnej i opieraniem swej działalności głównie na kapitale, a nie na osobistym zaangażowaniu wspólników. Podatkowo, w spółkach kapitałowych, podatnikami są zarówno same spółki, jak i ich wspólnicy czy akcjonariusze, którzy podlegają opodatkowaniu od uzyskanych zysków oraz dywidend.
