Spółka partnerska jest spółką osobową utworzoną przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu. Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów określonych w ustawie. Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Wymogi kapitałowe spółki partnerskiej
Wkłady partnerów wnoszone do spółki mogą być pieniężne lub niepieniężne i mogą polegać także na dokonaniu świadczeń na rzecz spółki, w tym także na wykonywaniu pracy lub świadczeniu usług. Ustawa nie określa minimalnej wysokości wkładu. Partner nie jest uprawniony ani zobowiązany do podwyższenia jego wkładu. Udział kapitałowy partnera w spółce odpowiada wartości rzeczywiście wniesionego wkładu.
Prowadzenie spraw i reprezentacja spółki partnerskiej
Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi – wówczas do zasad jego działania będą miały zasady działania zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.
Jeżeli umowa spółki nie przewiduje zarządu, to wówczas każdy partner ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki oraz ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Za prowadzenie spraw spółki partner nie otrzymuje wynagrodzenia. Co do zasady każdy partner może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności, chyba że którykolwiek partner sprzeciwi się jej prowadzeniu – w takim wypadku niezbędna jest uchwała partnerów. Jeżeli w sprawach nie przekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała partnerów, konieczna jest jednomyślność wszystkich partnerów mających prawo prowadzenia spraw spółki. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich partnerów, w tym także partnerów wyłączonych od prowadzenia spraw spółki.
Zbycie praw i obowiązków partnera
Ogół praw i obowiązków partnera spółki partnerskiej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej ogół praw i obowiązków partnera może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników. W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki partnerskiej
Partner spółki partnerskiej nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Za pozostałe zobowiązania spółki partner odpowiada całym swoim majątkiem – jego odpowiedzialność jest subsydiarna – ponosi odpowiedzialność tylko wtedy gdy z majątku spółki wierzyciele nie zostaną zaspokojeni.
Udział w zyskach i stratach spółki partnerskiej
Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, każdy partner ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu, z zastrzeżeniem, że nie uczestniczy on w stratach powstałych w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce. Określony w umowie spółki udział partnera w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach.
Jeżeli wskutek poniesionej przez spółkę straty udział kapitałowy partnera został uszczuplony, zysk przeznacza się w pierwszej kolejności na uzupełnienie udziału wspólnika.
Partner ma prawo żądać podziału i wypłaty całego zysku z końcem roku obrotowego, chyba że spółka poniosła stratę oraz corocznie wypłacenia odsetek w wysokości 5% od jego udziału kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.
Każdy partner ma prawo do osobistego zasięgania informacji o stanie majątku i interesów spółki oraz prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Likwidacja spółki partnerskiej
Rozwiązanie spółki powodują: 1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) jednomyślna uchwała wszystkich partnerów, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu, 5) prawomocne orzeczenie sądu, 6) śmierci partnera, 7) ogłoszenie upadłości partnera, 8) wypowiedzenia umowy spółki przez partnera lub wierzyciela partnera.
Co do zasady partner może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego, jeżeli spółkę zawarto na czas nieoznaczony. Wierzyciel może wypowiedzieć umowę spółki na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego, nawet gdy umowa spółki była zawarta na czas oznaczony, jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości wspólnika i wierzyciel na podstawie tytułu egzekucyjnego uzyskał zajęcie roszczeń służących wspólnikowi w przypadku jego wystąpienia lub rozwiązania spółki.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, chyba że partnerzy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki. Likwidatorzy sporządzają bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji. Pozostały po spłaceniu zobowiązań majątek spółki dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy spółki, a w przypadku braku stosownych postanowień umowy spłaca się wspólnikom ich udziały. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na spłatę udziałów i długów, niedobór dzieli się między wspólników stosownie do postanowień umowy, a w ich braku – w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie. W przypadku niewypłacalności jednego ze wspólników, przypadającą na niego część niedoboru dzieli się między pozostałych wspólników w takim samym stosunku.
W przypadku ogłoszenia upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po ukończeniu postępowania upadłościowego.
